چکیده

هدف:

هدف این پژوهش ، گسترش مبانی نظری علت شناسی افسردگی و ارایه مبانی نظری برای تعیین ملاكهای تفکیک بین افسردگی و حزن غير مرضی در چارچوب نظر اسلام است

روش:

طرح پژوهش حاضر، توصیفی و بر مبنای روش کیفی( کتابخانه ای) است و نخست آیات و روایات جمع آوری و مضمون آنها مورد بررسی واقع شد و علتهای استخراج شده از ادله، مقوله بندی و ادله نیز بررسی سندی شدند و سپس از دو جهت توسط کارشناسان ارزیابی شدند:

 ۱) آیا أدله هر مقوله مبين عليت آن مقوله برای افسردگی یا حزن غير مرضی هستند؟

 ۲) هر ادله به چه میزان بر علیت آن مقوله دلالت دارد؟

 و در ادامه نتایج بدست آمده با استفاده از آماره های مجذور کای تک متغیری، میانه و انحراف چارکی تحليل شدند

یافته ها:

نتایج نشان دادند که:

- علت شناسی مبتنی بر منابع اسلامی یک علت شناسی جامع و چند گانه در تبيين افسردگی است .

- علتهای افسردگی در چند طبقه علتهای شناختی و عاطفی ، رفتاری و زیستی قابل قسمت هستند و با علت شناسی نظریه های شناختی، روان تحلیل گری ، رفتاری نگری، زیست شیمیایی مقایسه شدند.

- و نیز از مقایسه علت شناسی افسردگی با علت شناسی حزن غیر مر ضی از دیدگاه اسلام این نتیجه بدست آمد که خاستگاه و علتهایی که به اندوه و حزن مطلوب و غير مرضی منجر می شوند با خاستگاه و علتهای افسردگی کاملا در تضاد است و به عبارت دیگر حزن مطلوب در پیوستار افسردگی قرار ندارد و مراتب خفیف و یا شدید افسردگی با مراتب خفیف یا شدید حزن مطلوب کاملا متفاوت است و دارای علت شناسی متفاوتی هستند و تفکیک بین افسردگی و غیر آن فقط با شدت و مدت و تعداد و نوع نشانه ها ، ناکافی است بلکه لازم است تمام نکات فوق به اضافه تفاوتهای علت شناختی که گفته شده نیز لحاظ شود تا بتوان بین (افسردگی و زمینه های آن) و (حزن مطلوب غير مرضی از خفیف تا شديد آن) تمایز قایل شد

کلید واژه ها:

افسردگی ، حزن مرضی ، حزن غير مرضی ، حزن مطلوب ، علت شناسی

نوع