چکیده

هدف:

پژوهش حاضر با هدف معرفی شاخص ها و ویژگی های خانواده کار آمد از دیدگاه اسلام و ساخت پرسشنامه آن بر اساس معارف دینی به دست آمده از منابع معتبر اسلامی طراحی و اجرا شده است

روش:

شاخص ها و ویژگی ها به روش توصیفی تحلیلی به صورت جزئی و تفصیلی از آیات و روایات مربوط به خانواده استخراج و ارائه شده است. بر اساس ویژگی های استخراج شده، فرم اولیه پرسشنامه سنجش خانواده با ۱۲۰ گونه طراحی گردید و پس از تایید ساختار و محتوی توسط کارشناسان خانواده در نمونه ۲۳۸ نفری اجرا شد.

پس از تحليل نتایج اجرای اولیه، پرسشنامه مورد بازنگری قرار گرفت و 40 سوال حذف شد. پرسشنامه اصلاح شده در نمونه ۵۰۰ نفری که به روش تصادفی ساده از جامعه کارکنان متاهل مراکز و موسسات آموزشی، پژوهشی و فرهنگی استان قم انتخاب شده بود، اجرا گردید. برای اثبات روایی تفکیکی، پرسشنامه توسط 94 نفر که به روش نمونه گیری تصادفی ساده از خانواده های ناکارآمد مراجعه کننده به ۱۲ مرکز مشاوره و دادگاه خانواده استان قم انتخاب شده بودند، تکمیل گردید

یافته ها:

نتایج تحلیل عاملی پاسخ های آزمودني ها حاکی از آن بود که پرسشنامه سنجش کار آمدی خانواده بر اساس 02/24 درصد واریانس کل دارای سه عامل زیربنایی اخلاقی، بینشی و حقوقی است و از روایی مطلوب سازه برخوردار است. روایی محتوایی سوال ها 86/0 برآورد شده است. همبستگی ارزیابی کارشناسان بر اساس محاسبه ضریب همبستگی همخوانی تطابقی کندال 94/ 0بدست آمد. نتایج آزمون  tنشان داد که تفاوت معنادار بین دو گروه نمونه خانواده کار آمد و ناکارآمد وجود دارد، پرسشنامه دارای روایی تفکیکی است و می تواند این دو را از یکدیگر تفکیک نماید .

اعتبار پرسشنامه از طریق روش ثبات درونی محاسبه شد. آلفای کرونباخ كل پرسشنامه 89/0، شاخص بینشی 85/0، شاخص اخلاقی89/0 و حقوقي 76/0می باشد. همچنین اعتبار پرسشنامه از طریق دو نیمه کردن با روش اسپیرمن براون و گاتمن ۸۳/0 بدست آمد

نتیجه:

ارزیایی پرسشنامه سنجش خانواده کار آمد نشان داد که این پرسشنامه دارای عوامل زیربنایی همبسته برای سنجش شاخص ها و ویژگی های خانواده کار آمد می باشد، از روایی و اعتبار مطلوب برخوردار است؛ لذا می توان از آن در حیطه های تحقیق و درمان استفاده کرد.

کلید واژه ها:

شاخص، خانواده کار آمد، منابع معتبر اسلامی، پرسشنامه، روان سنجی، اعتبار و روایی

نوع

مقیاس