چکیده

هدف:

هدف پژوهش حاضر ارائه مقیاس سبک لذت جویی بر اساس منابع اسلامی است. از آن جا که نظریات و تحقیقات موجود در موضوع انواع لذت و لذت جویی، تنها به برخی ابعاد این پدیده روانشناختی پرداخته اند و همچنین لذت جویی در قالب بخشی از سبک زندگی مورد بررسی قرار نگرفته است، به نظر می رسد بررسی لذت جویی به عنوان سبک، با نگاهی در منابع اسلامی (قرآن کریم و روایات معصومین علیهم السلام) ضرورت دارد. از این رو محقق با استفاده از قرآن کریم و روایات اسلامی با تبیین عوامل سیک لذت جویی، در پی ارائه مقیاسی است که سبک لذت جویی افراد بزرگسال را بسنجد. در مرحله بعد نیز رابطة سبک لذت جویی با سلامت عمومی را بررسی می کند

روش:

روش اصلی تحقیق، به منظور تدوین پرسشنامه سبک لذت جویی از نوع «تحقیق و توسعه» است. ضمنا از روش تحليل محتوا، برای بررسی محتوای آشکار پیام های موجود در متون دینی و از روش توصیفی (همبستگی) به منظور بررسی رابطه سبک لذت جویی با سلامت عمومی استفاده شده است. ابزار استفاده شده در این تحقیق، غیر از پرسشنامه سبک لذت جویی (PSSS)، مقیاس سلامت عمومی (28- (GHQبوده است. برای ارزیابی روایی و اعتبار مقیاس سبک لذت جویی و بررسی رابطه سبک لذت جویی با سلامت عمومی، این دو پرسشنامه در نمونه ۳۶۰ نفری در بین طلاب و معلمان مقطع ابتدایی شهرستان قم اجرا شده است. برای تحلیل داده ها از شاخص ها و روش های آماری مناسب با مسأله های پژوهش استفاده شده است که شامل آزمون t، تحلیل عاملی، ضریب آلفای کرونباخ، همبستگی پیرسون و اسپيرمن می باشد

یافته ها:

روایی محتوای پرسشنامه از وجود توافق بالا میان نظرات اکثر کارشناسان ( 83/33 درصد( نسبت به محتوای پرسشها، استنباط شد. نتیجه بررسی روایی سازه به شیوه تحلیل عاملی با ارزش ویژه بیشتر از ۲؛ استخراج ۵ عامل با بار عاملی بالاتر از ۰.۳ بوده که در مجموع ۵۲۴ .۳۰ درصد واریانس كل مقیاس را برآورد می کند. همبستگی بین عوامل و كل مقیاس در سطح ۰۱. 0معنادار است و به علاوه، همبستگی عوامل با یکدیگر، به نسپت، پایین تر از همبستگی آنها با كل مقیاس است، عوامل استخراج شده اولیه در سطح نظری عبارتند از «فضیلت مداری»، «مهارگری»، «عاقبت اندیشی»،«شرع مداری»، «هدفمندی»، «آخرت نگری»، «میانه روی»، «گرایش به پایداری لذت» و «تعالی جویی» و در مرحله نهایی (پس از تحلیل عاملی) عبارتند از «تعالی جویی»، «مهارگری»، «هدفمندی»، «عاقبت اندیشی» و «میانه رویه»، در بررسی اعتبار مقیاس، ضریب آلفای کرنباخ ۰.۹۲ و ضرایب آلفای عوامل پنجگانه، همگی بالاتر از 0.77 بوده است. بنابراین بر اساس منابع اسلامی پرسشنامه سبک لذت جویی از پنج عامل تشکیل شده است و از اعتبار و روایی مطلوب برخوردار است

نتیجه:

نتایج این بررسی نشان می دهد بین سبک لذت جویی و سلامت عمومی همبستگی مثبت معنادار وجود دارد. زیرا افرادی که دارای سبک لذت جویی کارآمد هستند، تمایل دارند لذت های عالی تر (در مقابل لذت های صرفا غریزی و أحيانا همراه با پیامدهای منفی) را انتخاب کنند. اهداف صحيح لذتهایی را که گزینش می کنند در نظر می گیرند، از افراط و تفریط در ارضای امیالشان اجتناب می کنند و بالاخره بدون توجه به عواقب منفی لذت های نامطلوب خود را در لذت جویی رها نمی کنند

کلید واژه ها:

لذت، سبک لذت جویی، سبک زندگی، سلامت عمومی، منابع اسلامی

نوع

مقیاس