چکیده

هدف:

«خداگاهی» یکی از سازه های اساسی تأثیرگذار در فرایند «خودآگاهی» و در نتیجه در «خود» به عنوان هسته مرکزی سیستم روانی و محور شخصیت انسان می باشد، که تاکنون در بررسی های علمی روانشناختی، به آن توجه نشده است. از این رو، به هدف توصیف و تبیین سازه های خدااگاهی و خودآگاهی، بررسی رابطه بین آنها و تبیین نقش خدا گاهی در خودآگاهی، با رویکردی بین رشته ای (اسلامی - روان شناسی)، ضروری می نمود تا پژوهشی صورت پذیرد

روش:

روش این پژوهش به دو شیوه پژوهشی «اسنادی – تحلیلی» برای مبانی نظری و مطالعات استنباطی اسلامی و «میدانی - همبستگی» برای بررسی های تجربی و سنجش رابطه بین متغیرها می باشد. در روش نخست، اطلاعات نظری و اسنادی توصیف و به شیوه تحلیلی و استنباطی مورد پردازش قرار گرفت. در روش دوم نیز تعداد ۲۲۵ نفر، به شیوه تصادفی خوشه ای نمونه گیری و داده های گردآوری شده توسط مقیاس ها، با استفاده از همبستگی پیرسون، رگرسیون و سایر شاخص های آماری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند

یافته ها:

نتایج پژوهش همه فرضیه های پژوهش را مورد تأیید قرار داد. یافته های نظری و اسلامی نشان داد که «خدا آگاهی» به عنوان سازهای روانی با «خود آگاهي» رابطة تلازم دارد؛ و عملکرد درست خوداگاهي در گرو خدا گاهی می باشد، یافته های تجربی نیز نشان داد که بین خدا آگاهی و خودآگاهی همبستگی معنادار مثبت وجود داشته و خداآگاهی نقش پیش بینی کننده در خود آگاهی دارد. همچنین آزمون خدااگاهی با شرایط علمی و با توجه به مستندات اسلامی، تهیه و از اعتبار و روایی بالایی برخوردار می باشد

نتیجه:

در نهایت، این پژوهش به این نتیجه رسید که خدا آگاهی به عنوان هسته مرکزی درونی ترین و پایدارترین اشکال دینداری، نقش تأثیرگذاری را در فرایند خودآگاهی دارد. با افزایش میزان خدا آگاهی، میزان خودآگاهی نیز افزایش خواهد یافت.

- همچنین با ارتقای سطح دانش و آگاهی دین شناختی و پایبندی مذهبی، میزان خدا آگاهی و

خوداگاهی افراد افزایش خواهد یافت. بنابر این، خدا آگاهی به عنوان عامل بنیادین وحدت، در رأس سازمان روانی انسان، فرایند خودآگاهی را در کنش وری بهتر «خود»، یکپارچگی و توحیدیافتگی شخصیت و دیگر کارکردهای روان شناختی، تحت تأثیر قرار می دهد.

نتایج پژوهش حاضر حکایت از بعد مهمی از دینداری در تبیین چگونگی اثربخشی آن در کارکردهای روان شناختی دارد. در این راستا، دست آورد این پژوهش، مطرح نمودن سازه خدا آگاهی به عنوان یکی از اساسی ترین مؤلفه های دینداری در عرصه روان شناسی و ارائه آزمون خدا آگاهی با شرایط روان سنجی معتبر است

کلید واژه ها:

خدا آگاهی، خودآگاهی، خود، آگاهی، ذکر و حضور خدا

نوع