چکیده

هدف:

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه توکل به خدا و صفات شخصیتی بر اساس الگوی پنج عاملی، انجام گرفته است

روش:

بدین منظور، تعداد ۱۳۰ نفر از دانش پژوهان مقاطع کاشناسی و کارشناسی ارشد مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) به روش تصادفی خوشه ای انتخاب شده و پس از اجرای دو پرسشنامه ۱) «راهیابی در حوادث و رخدادهای زندگی» (غباری و همکاران، ۱۳۸۲) برای سنجش میزان توکل (در سه بعد اسناد، اقدام و احساس) و ۲) NEO-FFI (كوستا و مک کری، ۱۹۹۲) برای سنجش صفات شخصیت، داده های حاصله با استفاده از روش های آمار توصیفی (فراوانی، میانگین و انحراف استاندارد) و آمار استنباطی (ضریب همبستگی پیرسون، رگرسیون گام به گام، آزمون t تحلیل واریانس) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت

یافته ها:

نتایج حاصله نشان داد:

 - بین بعد «احساس» (از ابعاد توکل) و عامل «روان آزردگی»، (N)، رابطه منفی بالایی وجود دارد. همچنین بین توکل کلی و بعد « إسناد» (از ابعاد توكل) و عامل «گشودگی به تجربه »(O)، رابطه منفی دیده شد. در مورد عوامل دیگر شخصیت نیز، پژوهش حاضر به این نتیجه دست یافت که بین زیر مؤلفه احساس و عوامل «برون گرایی» (E)، «سازگاری» (A) و مسؤولیت پذه بری» (C) رابطه مثبت وجود دارد.

 - بین دو گروه متأهل و مجرد، دو گروه کارشناسی و کارشناسی ارشد و بین گروه های چهار رشته تحصیلی (روان شناسی، جامعه شناسی، فلسفه و حقوق) در میزان توکل به خدا. تفاوت معنا دار به دست نیامد.

نتیجه:

با توجه به معنادار بودن رابطه بین ابعاد توکل به خدا و صفات شخصیتی، می توان از این آموزه دینی برای انسجام و وحدت بخشی به شخصیت و ارتقاء سلامت روانی بهره برد. همچنین شناسایی پایه های روان شناختی توکل، می تواند به ما در انتقال و نهادینه کردن این آموزه دینی، کمک کند. در نهایت می توان برای طراحی مدل درمان گری تازه ای تحت عنوان «توکل درمانی» ، زمینه سازی کرد.

کلید واژه ها:

توکل به خدا، صفات شخصیتی، توکل درمانی، انسجام شخصیت و سلامت روانی

نوع