مقدمة معاونت پژوهش    .
درس نخست: کليات
مقدمه    .
تعريف رشد    .
معناي متفاوت واژة «رشد» در منابع اسلامي    .
واژه‌هاي مشابه    .
تعريف روان‌شناسي رشد    .
روان‌شناسي کودک و روان‌شناسي ژنتيک    .
سير پديداري روان‌شناسي رشد    .
1 افلاطون    .
2. قرون وسطا    .
3. دوران رنسانس    .
4. قرن هفدهم    .
5. قرن هجدهم    .
6. قرن نوزدهم    .
7. قرن بيستم    .
8. دورة ظهور اسلام    .
ضرورت مطالعة روان‌شناسي رشد    .
اهداف    .
کاربرد    .
1. تعليم و تربيت    .
2. کاربردهاي اجتماعي    .
3. بهداشت و درمان    .
4. قانون‌گذاري    .
مسائل مطرح در حوزة روان‌شناسي رشد    .
رابطة روان‌شناسي رشد با ديگر علوم    .
خلاصة درس    .
خودآزمايي    .
درس دوم: ديدگاه‌هاي رشد (1)
مقدمه    .
افلاطون و ارسطو    .
جان لاک    .
ژان ژاک روسو    .
فردريک فروبل    .
ديدگاه‌هاي مطرح دربارة رشد در قرن بيستم    .
1. ديدگاه‌هاي روان‌پويا    .
الف) ديدگاه فرويد    .
اول. سازمان ذهن    .
يک‌. مفاهيم ساختاري    .
دو. مفاهيم پويايي    .
دوم. مراحل رشد    .
سوم. دو نکتة مهم    .
ب) ديدگاه اريکسون    .
2. ديدگاه‌هاي رفتارگرا    .
الف) ديدگاه‌هاي اولية رفتارگرا    .
ب) ديدگاه يادگيري اجتماعي    .
خلاصة درس    .
خودآزمايي    .
درس سوم: ديدگاه‌هاي رشد (2)
3. ديدگاه‌هاي ارگانيسم‌گرا    .
الف) مفاهيم اساسي    .
اول. ساخت‌هاي شناختي    .
دوم. روان‌بنه    .
سوم. عمليات    .
چهارم. درون‌سازي    .
پنجم. برون‌سازي    .
ششم. سازمان ‌دادن    .
هفتم. تعادل‌يابي    .
هشتم. خودميان‌بيني    .
نهم. ميان‌واگرايي    .
ب) دوره‌ها و مراحل رشد    .
اول. دورة نخست: دورة حسي‌‌‌‌ـ حرکتي (از بدو تولد تا دو‌سالگي)    .
دوم. دورة دوم: دورة تجسم عمليات عيني (دو تا يازده‌سالگي)    .
يک. نيم‌دورة نخست: نيم‌دورة نمادي يا پيش‌عملياتي (دو تا هفت‌سالگي)    .
دو. نيم‌دورة دوم: نيم‌دورة استقرار عمليات منطقي عيني و گسترش نگه‌داري‌هاي ذهني (هفت تا يازده‌سالگي)    .
سوم. دورة سوم: دورة عمليات انتزاعي يا صوري (يازده تا پانزده‌سالگي)    .
4. ديدگاه‌هاي اتولوژيک (کردار‌شناختي)    .
5. ديدگاه‌ انسان‌گرا    .
مقايسة ديدگاه‌ها با توجه به اصول رشد    .
ديدگاه‌هاي مطرح دربارة رشد اخلاقي    .
سطح يک: اخلاق پيش‌عرفي    .
سطح دو: اخلاق عرفي    .
سطح سه: اخلاق پس‌عرفي    .
رشد از ديدگاه دانشمندان مسلمان    .
1. فارابي    .
2. ابن‌سينا    .
3. غزالي    .
4. خواجه‌نصيرالدين طوسي    .
خلاصة درس    .
خودآزمايي    .
درس چهارم: ابعاد رشد
مقدمه    .
رشد بدني    .
ارتباط رشد بدني با روان‌شناسي رشد    .
جلوه‌هاي رشد بدني    .
بعد حسي‌‌ـ حرکتي    .
ارتباط رشد حرکتي با رشد شناختي    .
ارتباط رشد حرکتي با رشد اجتماعي    .
بعد عاطفي و هيجاني    .
جلوه‌هاي هيجان    .
اهميت و نقش هيجان    .
بعد شناختي    .
بعد اجتماعي    .
ارتباط رشد اجتماعي با ديگر ابعاد    .
بعد اخلاقي    .
جنبه‌هاي سه‌گانة رشد اخلاقي    .
خلاصة درس    .
خودآزمايي    .
درس پنجم: اصول رشد
مقدمه    .
اصول رشد    .
1. استمرار    .
2. منحني طبيعي روند رشد    .
3. پيروي از الگوي معيّن و پيش‌بيني‌پذير    .
الف) رابطة سرعت و مدت رشد با پيچيدگي موجود زنده    .
ب) ثبات تفاوت‌هاي فردي    .
4. رشد عاطفي‌‌ـ هيجاني    .
5. رشد شناختي    .
6. رشد حرکتي    .
7. وجود مقاطع تعادل و عدمِ تعادل    .
8. پيوسته يا مرحله‌اي بودن    .
9. وجود تفاوت‌هاي فردي    .
خلاصة درس    .
خود‌آزمايي    .
درس ششم: عوامل مؤثر بر رشد
مقدمه    .
پايه‌هاي زيستي    .
1. علم ژنتيک    .
الف) وراثت    .
ب) کروموزوم    .
اول. تقسيم کروموزوم    .
دوم. اختلالات کروموزومي    .
ج) ژن    .
اول. فنوتيپ و ژنوتيپ    .
دوم. ژن‌هاي غالب و مغلوب    .
سوم. توارث چندژني    .
2. ژنتيک رفتار    .
3. انتقال ويژگي‌هاي ژنتيک    .
پايه‌هاي محيطي    .
1. محيط پيش از تولد (رشد پيش‌زادي)    .
2. محيط پس از تولد    .
الف) محيط طبيعي    .
ب) محيط اجتماعي    .
اول. خانواده    .
دوم. همسالان    .
سوم. مراکز فرهنگي و مذهبي    .
چهارم. وسايل ارتباط‌جمعي    .
ج) تأثير فرد بر محيط    .
تعامل وراثت و محيط    .
پايه‌هاي ارادي    .
خلاصة درس    .
خودآزمايي    .
درس هفتم: رشد پيش‌زادي
مقدمه    .
لقاح    .
مراحل رشد پيش‌زادي    .
1. مرحلة لانه‌گزيني يا تخمي    .
2. مرحلة روياني    .
3. مرحلة جنيني    .
عوامل مؤثر بر رشد پيش‌زادي    .
1. مواد غذايي    .
2. داروهاي شيميايي    .
3. سيگار    .
4. الکل    .
5. حالات هيجاني و رواني مادر    .
6. سن والدين    .
7. تشعشعات    .
8. بيماري يا عفونت بدن مادر    .
9. عامل ار. هاش.    .
10. نقش پدر    .
خلاصة درس    .
خودآزمايي    .
درس هشتم: رشد نوزادي (1)
مقدمه    .
رشد بدني    .
رشد حرکتي    .
نيازهاي فيزيولوژيک    .
1. خواب    .
2. تغذيه    .
3. تنظيم بودن درجه حرارت    .
4. حواس پنج‌گانه    .
الف) ادراک بساوايي    .
ب) ادراک چشايي    .
ج) ادراک بويايي    .
د) ادراک شنوايي    .
هـ) ادراک بينايي    .
بازتاب‌ها    .
1. بازتاب مکيدن    .
2. بازتاب مورو    .
3. بازتاب بابينسکي    .
4. بازتاب چنگ زدن    .
5. بازتاب پلک زدن    .
6. بازتاب راه رفتن    .
7. بازتاب چرخش سر يا گونه    .
رشد شناختي    .
رشد شناختي از ديدگاه پياژه    .
1. مرحلة نخست (فعاليت بازتابي، از تولد تا يک‌ماهگي)    .
2. مرحلة دوم (واکنش‌هاي دوَراني نخستين، يک تا چهار‌ماهگي)    .
3. مرحلة سوم (واکنش‌هاي دوَراني ثانوي، چهار تا هشت‌ماهگي)    .
4. مرحلة چهارم (هماهنگي روان‌بنه‌هاي دومين، هشت تا دوازده‌ماهگي)    .
5. مرحلة پنجم (واکنش‌هاي دوَراني نوع سوم، دوازده تا هجده‌ماهگي)    .
6. مرحلة ششم (ابداع وسايل جديد از طريق ترکيب ذهني، هجده تا 24‌ماهگي)    .
خلاصة درس    .
خودآزمايي    .
درس نهم: رشد نوزادي (2)
رشد اجتماعي    .
نمودهايي از رشد اجتماعي    .
1. درک چهره    .
2. لبخند    .
رشد هيجاني    .
ويژگي‌هاي هيجانات کودکان    .
رشد عاطفي (دل‌بستگي)    .
علايم دل‌بستگي    .
انواع دل‌بستگي    .
1. دل‌بستگي ايمن    .
2. دل‌بستگي ناايمن اجتنابي    .
3. دل‌بستگي ناايمن دوسوگرا    .
مراحل دل‌بستگي    .
مرحلة نخست (از تولد تا سه‌ماهگي): پاسخ‌دهي نامتمايز به انسان‌ها    .
مرحلة دوم (سه تا شش‌ماهگي): تمرکز بر آشنايان    .
مرحلة سوم (شش‌ماهگي تا دو يا سه‌سالگي): دل‌بستگي شديد و نزديکي‌جويي فعال    .
خلاصة درس    .
خودآزمايي    .
درس دهم: دورة کودکي اول (پيش از دبستان) (1)
مقدمه    .
دورنماي تاريخي    .
ويژگي‌هاي کلي    .
رشد بدني    .
رشد حرکتي    .
مهارت‌هاي حرکتي    .
مهارت‌هاي خودياري    .
مهارت‌هاي هنري    .
رشد شناختي    .
خودميان‌بيني    .
جاندارپنداري    .
ساخته‌پنداري    .
نگه‌داري    .
برگشت‌ناپذيري    .
رشد اجتماعي    .
خلاصة درس    .
خودآزمايي    .
درس يازدهم: دورة کودکي اول (پيش از‌ دبستان) (2)
بازي    .
رشد عاطفي    .
1. ترس    .
2. خشم    .
3. پرخاشگري    .
4. حسادت    .
رشد اخلاقي    .
1. جهت‌گيري اطاعت و تنبيه    .
2. سوگيري کاربردي و لذت‌جويانة فطري    .
خلاصة درس    .
خودآزمايي    .
درس دوازدهم: دورة کودکي دوم (دبستاني)
مقدمه    .
ويژگي‌هاي کلي    .
رشد جسمي    .
رشد حرکتي    .
چپ‌دستي    .
رشد شناختي    .
استدلال قياسي    .
نگه‌داري ذهني    .
طبقه‌بندي در مفاهيم    .
رشد اجتماعي    .
گروه همسالان    .
بازي    .
رشد عاطفي    .
واکنش‌هاي ناخوشايند    .
1. خشم    .
2. ترس    .
3. حسادت    .
رشد اخلاقي    .
خلاصة درس    .
خودآزمايي    .
درس سيزدهم: دورة نوجواني (1)
مقدمه    .
ويژگي‌هاي کلي    .
اهميت    .
ديدگاه‌ها    .
تعريف نوجواني    .
سن نوجواني    .
تکاليف رشدي نوجوان    .
مراحل رشد نوجواني    .
بلوغ    .
تعريف بلوغ    .
انواع بلوغ    .
1. بلوغ جسمي    .
خلاصة درس    .
خودآزمايي    .
درس چهاردهم: دورة نوجواني (2)
2. بلوغ جنسي    .
الف) مراحل تمايلات جنسي    .
ب) بلوغ زودرس و بلوغ ديررس    .
ج) علايم بلوغ ديررس    .
3. بلوغ شرعي    .
4. بلوغ رواني    .
5. بلوغ اقتصادي    .
6. بلوغ عاطفي    .
بعد شناختي    .
خلاصة درس    .
خودآزمايي    .
درس پانزدهم: دورة نوجواني (3)
بعد اجتماعي    .
1. نوجوان و محيط    .
الف) خانواده    .
ب) همسالان    .
ج) دوستي‌هاي افراطي    .
د) آثار دوستي با همسالان    .
هـ) افراط در درون‌گرايي به عنوان رفتاري مرضي    .
و) افراط در برون‌گرايي به عنوان رفتاري مرضي    .
بعد اخلاقي    .
1. ديدگاه‌هاي کلبرگ و دِبِس    .
2. رشد مذهبي    .
3. عوامل مؤثر بر رشد اخلاقي    .
الف) شيوه‌هاي فرزندپروري والدين    .
ب) تعامل همسالان    .
ج) فرهنگ    .
خلاصة درس    .
خودآزمايي    .
درس شانزدهم: دورة نوجواني (4)
بعد عاطفي    .
1. عوامل مؤثر بر هيجان‌هاي نوجوانان    .
2. مشکلات و اختلالات نوجوانان    .
الف) اختلال‌ها و مشکلات جسماني    .
اختلال در خوردن    .
بي‌اشتهايي عصبي    .
پراشتهايي عصبي    .
ب) اختلال‌ها و مشکلات عاطفي    .
اول. افسردگي    .
دوم. پرخاشگري    .
ج) اختلال‌هاي اخلاقي    .
3. شيوه‌هاي رفتار با نوجوان    .
الف) بر مشکلات نوجوان نيفزاييم!    .
ب) نوجوان، نيازمندي است که از اظهار نياز سر باز‌ مي‌زند    .
ج) نوجوان اندرز مستقيم را برنمي‌تابد    .
د) نوجوان به راهنمايي نياز دارد    .
هـ) سعي در حفظ ارتباط با نوجوان    .
و) مهر و محبت عاقلانة متناسب با سن نوجواني    .
ز) پر کردن اوقات فراغت    .
ح) شرکت دادن نوجوان در فعاليت‌هاي بزرگ‌سالان    .
ط) آشنا کردن نوجوان با مسائل بلوغ جنسي    .
4. وظايف نوجوان    .
خلاصة درس    .
خودآزمايي    .
درس هفدهم: دورة جواني
مقدمه    .
اهميت    .
ويژگي‌هاي کلي    .
تعريف جواني    .
بعد جسمي    .
بعد شناختي    .
نظريه‌هاي عرضه‌شده دربارة رشد شناختي    .
1. مرحلة اکتسابي (کودکي و نوجواني)    .
2. مرحلة پيشرفت و دستيابي (اوايل بزرگ‌سالي)    .
3. مرحلة مسئوليت و مرحلة اجرايي (ميان‌سالي)    .
4. مرحلة يک‌پارچه‌سازي مجدد (اواخر بزرگ‌سالي)    .
بعد اجتماعي    .
نقش محيط در رشد اجتماعي جوان    .
انتخاب شغل    .
بعد عاطفي    .
بعد اخلاقي    .
آسيب‌ها    .
1. ناپختگي    .
2. انحراف جنسي    .
3. بيکاري    .
خلاصة درس    .
خودآزمايي    .
منابع    .